COVID-19 FEDERAL MAHKEMELER

Federal yargıçlar COVID-19 salgını süresince hayati önem taşıyan mahkeme işlerimin sürdürülmesini sağlamak için geleneksel mahkeme ortamından yana bir tavır sergilemektedirler. 9. Temyiz Mahkemesi’nden mahkeme kâtibi Molly Dwyer “uzaktan video ve sesli konferansa geçişin hâkimleri, çalışanları, davacıları halkı ve anayasal sorumlulukları korumanın en iyi yolu” olduğunu belirtmiştir.

Federal devre, bölge ve iflas mahkemeleri, sözlü yargılamaları, ön duruşmaları, davanın sanığa tebliğini, kabahat cezalarını ve diğer prosedürleri uzaktan gerçekleştirmek için pek çok sesli ve görüntülü konferans teknolojisinden faydalanmaktadır. AT&T Konferansı da dahil olmak üzere, Yargı tarafından Courtcall, Skype, Cisco Jabber ve Zoom gibi pek çok uzaktan görüntü ve konferans seçeneği denenmekte ve kullanılmaktadır.

Teksas Güney Bölge İflas Mahkemesi’nde bazı karmaşık davalarda yüzden fazla avukat mevcuttur. Bu doğrultuda, mahkeme tarafından söz konusu davalara ilişkin yargılama süreci video konferans ile uzaktan sürdürülmektedir.

Güney Teksas Bölge ve İflas Mahkemeleri katibi David Bradley “bunun hayati önem taşıdığını ve hâkimlerin davacıların ABD İflas Kanunu yer alan yasal sürelerin sağlanması noktasında toplum ihtiyacının karşılanmasına ihtiyaç duyduğunu belirterek, davacıların yargılamaların devamının sağlanması adına yapılan bu değişiklerin tek yol olduğunu anlayarak söz konusu değişiklikler konusunda oldukça anlayışlı olduğunu” ifade etmiştir.

Bu noktada uzaktan yürütülecek olan mahkeme işlemlerini bir gözaltı merkezinde tutmak çok fazla koordinasyon gerektiren karmaşık bir çabadır. Çağrı için uygun alanın bulunması, teknolojinin test edilmesi, tüm kanıtların e-posta ile gönderiminin sağlanması ve bir tercüman atanması telekonferans gerçekleştirilmeden önce çözülmesi gereken konulardan sadece birkaçıdır.

Rhode Island’da, bir tercümana ihtiyaç duyulması halinde işlemler biraz daha uzun sürebilmektedir. Şu anda gözaltı merkezinde yalnızca bir konferans hattı olması sebebiyle, bir tercüman sanığın ifadesini eşzamanlı çevirememektedir. Video konferansları ayarlamak için yerel gözaltı merkeziyle birlikte çalışarak telefonla ilgili işlemlere geçen Rhode Island Bölge Mahkemesi’nden Hanorah Tyer-Witek, “teknoloji fiziksel yüz yüze etkileşimlerin yerini almak için mükemmel bir alternatif olmasa da mahkemelerin istikrarsızlık durumunda istikrarı korumasına imkan sağladığını” belirtmiştir.

Mahkemeler fiziksel kapıları kapatıp sanal kapıları açtıkça, davaları medya ve kamuya açık hale getirmek için çalışmaktadırlar. Bazı mahkeme birimleri, web sitelerinden arama ve video konferans bağlantıları sağlarken, diğerleri medyadan ve diğer üçüncü taraflardan bilgi almak için mahkemenin memurunun aramasını talep etmektedir.

Tyer-Witek, bu belirsiz zamanlarda kamusal erişimi sürdürmenin önemli olduğuna değinerek yargılamalar için ayrı bir sessiz konferans hattı oluşturulduğunu ve böylece medya ve halkın hakimler ve davalar arasındaki etkileşimleri etkilemekten korkmadan dinlemelerinin sağlanabileceğini belirtmiştir.

Yargı, COVID-19 davalarına ilişkin artış yaşanırken adalet çarklarını çevirmek için kullanılan prosedürleri ve hizmetleri sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutmaktadır. Federal mahkemeler için ulusal politika belirleme organı olan Yargı Konferansı, Mart ayı sonunda federal sivil mahkeme işlemlerine medya ve kamu telekonferans erişimi sağlayan bir yönerge yayınlanmıştır. Kongre, Coronavirus Yardım, Destek ve Ekonomik Güvenlik Yasası (CARES Yasası) sonrasında, medya ve halkın elektronik suç işlemleri, davanın sanığa tebliği, gözaltı duruşmaları, denetimli serbestlik duruşmaları ve kabahat cezaları dahil olmak üzere yeni bir yönerge yayınlamış olup, jüri duruşmalarının çoğu kriz süresince ertelenmiştir.

Federal mahkemeler COVID-19 hakkında yerel bilgi almak ve mahkeme işi, çalışma durumu, kamu ve çalışan güvenliği ile ilgili emirleri vermek için düzenli olarak devlet ve yerel sağlık yetkilileri ile koordinasyon halindedir.

ABD Mahkemeleri İdari Ofisi tarafından mahkemelere, yerel topluluklardaki koşullara ve yerel ve eyalet halk sağlığı yetkililerinden ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinden nesnel verilere dayanan işlemleri geri yükleme yönergeleri gönderilmiştir. Federal Yargı COVID-19 İyileştirme Kılavuzları, her biri kapsamlı faktörleri dikkate alan dört aşamalı yerel mahkeme kararlarına dikkat çekmektedir.

Yönergeye göre mahkeme başkanları, mahkeme kalemleri ve federal kamu avukatlığı bürolarının “bu kriterlerin yerel koşullara uyarlamaları” ve “bu kriterlerin yerine getirildiğini teyit etmek ve süreç boyunca çalışanların maruz kaldığı riski asgari düzeye indirmek için yerel kamu sağlığı ve kamu güvenliği kurumları ile çalışmaları” gerekiyor.

Yönergenin topluluğun 14 günlük süre zarfında kümülatif günlük COVID-19 vaka sayısındaki düşme eğilimi, yerel kısıtlama hareketlerinin durumu, evde kalma talimatları ve bir mahkemedeki doğrulanmış veya şüphe edilen vaka sayısı gibi öngörülemez etkenlere dayanmasından dolayı, mahkemeler süreci kendi belirledikleri hızda geçirecekler.

Belgede “Bu yönergeler uygulanırken her bir yargı çalışanı, yüklenici taraflar ve adliyelere giren yurttaşların sağlığı ve esenliği verilen bütün kararlarda her şeyden üstün tutulmalıdır” ifadesi geçiyor. “Her eyalet ve belediyenin COVID-19 ile mücadelede ayrı bir tutum almasından dolayı, her yargı çevresi ve mahallenin, ilgili yerin mevcut COVID-19 vaka sayısı ile yerel evde kalma ve karantina talimatlarına göre yerel kararlar alması gerekecek. Bu ulusal yönerge yerel düzeyde karar alınmasını kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmıştır.”

Son aşama, COVID-19 salgınının ABD’ye uğramasında önce mevcut olanlara benzer şekilde normal işlemlere geri dönüştür. Kılavuz ilkeler, mahkemelere dört aşamada aşamalı olarak ilerledikçe veya yerel koşullar kötüleşirse daha önceki aşamalara geçmeleri için tersine dönebilecek kapsamlı bir “geçiş” kriteri seti sunmaktadır.

Sürece başlamak için, mahkemeler, toplam nüfus, nüfus yoğunluğu, 60 yaşın üzerindeki kişilerin sayısı, yoğun bakım ünitesi yataklarının mevcudiyeti ve onaylanmış COVID vakaları gibi koşullara dayanan yerel halk sağlığı kurumunun önerilerini dikkate almaya teşvik edilmektedir. Örneğin, yönergeler, bir adliye binası fiziksel olarak halka kapalı ise, yerel halk sağlığı ve kamu güvenliği yetkilileri diğer kamu tesislerini yeniden açmadıkça kapalı kalması gerektiğini söylemektedir.

Birçok mahkeme şu anda ilk aşamadadır; adliyeler halka kapalı, gerekli işlemler dışında hepsi ertelenmekte ve çalışanların çoğu tele-çalışmayı sürdürmektedir. İkinci aşamada ise, örneğin mahkeme dosyalamalarında ve davalarında bir artışa izin verilirken, uzaktan dosyalama ve tele-çalışmalara büyük ölçüde güvenmeye devam ederek bu kısıtlamalar bir şekilde gevşetilmektedir.

Üçüncü aşamada, birçok çalışan sosyal mesafeyi korumak ve yüz maskesi kullanmak gibi diğer önlemleri alarak iş yerlerine geri dönmektedir. Mahkeme salonları, jüri odaları ve kafeteryalar yeniden açılmakta olup, altı metrelik mesafe içeren kısıtlamalar mevcuttur. Daha önceki aşamalarda olduğu gibi adliyelerin derinlemesine temizlenmesi devam etmektedir. Dördüncü aşama ise, toplumlar günlük yaşama döndükçe normal mahkeme işlemlerine ve sürecine geri dönüşü ifade etmektedir.

Stj.Av. Kardelen ÇANAK